Rishi Sunak : ब्रिटीश पंतप्रधान ऋषी सुनक - लाइफ नोट

इंग्लंडच्या पंतप्रधानपदी निवड झालेल्या भारतीय वंशाच्या ऋषी सुनक यांचे विविध देशांचे नेते अभिनंदन करत आहेत.

ऋषी सुनक (वय ४२) त्याचे आजोबा मूळचे भारतातील पंजाब राज्यातील आहेत. रामदास सुनक असे त्यांचे नाव आहे. तो मूळचा पंजाबमधील गुजरांवाला भागातील आहे. देशांची फाळणी झाली तेव्हा हा भाग पाकिस्तानात गेल्याचे सांगितले जाते. ब्रिटीश राजवटीत भारतात असलेल्या रामदास सुनक यांनी कारकुन म्हणून कारकिर्दीची सुरुवात केली. त्यानंतर ते 1935 मध्ये भारतातून पूर्व आफ्रिकेतील नैरोबी येथे गेले. 1937 मध्ये त्यांनी दिल्लीतील सुहाग राणी सुनक नावाच्या महिलेशी लग्न केले. ऋषी सुनक यांचे वडील यशवीर सुनक यांचा जन्म झाला. त्यांचा जन्म केनियात झाला. त्यांची आई उषा यांचा जन्म टांझानियामध्ये झाला. हे सर्वजण 1960 मध्ये इंग्लंडमध्ये स्थलांतरित झाले.

यशवीर, एक डॉक्टर आणि उषा, एक फार्मासिस्ट, यांनी साउथॅम्प्टन, हॅम्पशायर, इंग्लंड येथे एक फार्मसी सुरू केली. ऋषी सुनकने आपले शालेय शिक्षण हॅम्पशायरमध्ये पूर्ण केले आणि नंतर ते विंचेस्टरमधील मुलांच्या शाळेत राहिले. ते तेथील विद्यार्थी नेते होते. त्यानंतर 2001 मध्ये त्यांनी ऑक्सफर्ड विद्यापीठाच्या लिंकन कॉलेजमध्ये प्रवेश घेतला आणि तत्त्वज्ञान, राजकारण आणि अर्थशास्त्र या विषयात पदवी घेतली. या काळात ते कंझर्व्हेटिव्ह पक्षात सामील झाले आणि प्रशिक्षण घेतले आणि राजकीय कार्यात सहभागी झाले. 2006 मध्ये त्यांनी स्टॅनफोर्ड युनिव्हर्सिटीमधून एमबीए केले. त्यांना पदवी देखील मिळाली. ऋषी सुनक नंतर एका बँकेत सल्लागार म्हणून रुजू झाले आणि विविध कंपन्यांमध्ये काम करून आपली क्षमता सिद्ध केली. इंग्लंडमधील इन्फोसिसचे मालक नारायणमूर्ती यांच्या मालकीच्या कॅटरमॅरॉन व्हेंचर्सचे संचालक म्हणूनही ते सामील झाले.

2014 मध्ये राजकारणात पूर्णपणे प्रवेश केलेले ऋषी सुनक, कंझर्व्हेटिव्ह पक्षाच्या वतीने यॉर्कशायरमधील रिचमंड मतदारसंघातून निवडणूक लढवून इंग्रजी संसदेसाठी खासदार म्हणून निवडून आले. त्याच वर्षी, ऋषी सुनक यांची कृष्णवर्णीय आणि अल्पसंख्याक समाजाचे नेते म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. त्यानंतर 2015 च्या सार्वत्रिक निवडणुकीत ऋषी सुनक खासदार म्हणून निवडून आले. 2017 च्या निवडणुकीतही विजयी झालेल्या ऋषी सुनक यांनी आपल्या पाठिंब्याची ताकद दाखवून दिली. त्यानंतर, तत्कालीन पंतप्रधान बोरिस जॉन्सन यांनी त्यांची देशाचे आर्थिक मुख्य सचिव म्हणून नियुक्ती केली. 2019 मधील सार्वत्रिक निवडणुकीत विजयी झालेल्या ऋषी सुनक यांची यूकेचे सर्वोच्च पदावरील कुलपती म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. त्यानंतर इंग्लंड कोरोनाच्या विळख्यात अडकला. त्यानंतरही ऋषी सुनक यांनी अर्थसंकल्प प्रभावीपणे मांडला. कर सवलती जाहीर केल्या. बोरिस जॉन्सन, मॅट हॅनकॉक आणि मायकेल गोव्ह या नेत्यांसह कॅबिनेट मंत्री म्हणून काम केलेले ऋषी सुनक, कोरोनाच्या काळात महत्त्वाचे निर्णय घेण्याची जबाबदारी होती.

विशेषतः त्यांनी कोरोनाच्या काळात कर्मचारी कायम करण्याचा कार्यक्रम राबवला. सरकार या योजनेला महत्त्व देण्यास टाळाटाळ करत असतानाही ऋषी सुनक यांनी आपल्या आर्थिक रणनीतीने ही योजना राबवली. या योजनेच्या माध्यमातून सरकारी आणि खासगी कंपन्यांनी त्यांच्या कर्मचाऱ्यांना कोरोनाच्या काळात काम नसताना 80 टक्के वेतन दिले. याद्वारे ऋषी सुनक यांनी इंग्लंडमधील लोकांचे लक्ष वेधून घेतले. विविध इतिहास रचणारे ऋषी सुनक हे शेवटी ब्रिटनचे पंतप्रधान लिझ ट्रस यांच्या नेतृत्वाखालील मंत्रिमंडळात अर्थमंत्री होते. उल्लेखनीय आहे की, आपल्या पदाचा राजीनामा दिल्यानंतर लिझ ट्रस आता देशाच्या पंतप्रधान बनल्या आहेत. ऋषी सुनकने 2009 मध्ये कर्नाटकातील बेंगळुरू येथील उद्योगपती, इन्फोसिसचे संस्थापक नारायणमूर्ती यांची मुलगी अक्षता (42) हिच्याशी लग्न केले. त्यांना अनुष्का आणि कृष्णा या दोन मुली आहेत. ते सध्या इंग्लंडमधील यॉर्कशायरमध्ये राहतात. हे देखील उल्लेखनीय आहे की ऋषी सुनक हे हिंदू कृष्ण मंदिरात जाऊन पूजा करत असत.

संपादक : भरत नांदखिले. पोलखोलनामा - लोकशाहीचा चौथा आधारस्तंभ.